آداب شنیدن صدای اذان

سنتهای اذان

چنانچه امام ابن قیم در کتاب زاد المعاد ذکر نموده است مجموعه پنج تا هستند:

1-  شنونده اذان مانند مؤذن بگوید، مگر در «حَیَّ عَلَى الصَّلاةِ، وَحَیَّ عَلَى الفَلاَحِ»، که باید بگوید: «لاَ حَوْلَ وَلاَ قُوَّةَ إلاَّ بِاللهِ». (رواه البخاری ومسلم).

نتیجه این سنت این است که: بهشت برین برایت حاصل می‌شود. چنانکه در حدیث صحیح مسلم آمده است.

2-  شنونده اذان (بعد از ختم آن) بگوید: «وَأَنَا أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِیْکَ لَهُ، وَأَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، رَضِیْتُ بِاللهِ رَباًّ، وَبِمُحَمَّدٍ رَسُوْلاً، وَبِالإِسْلاَمِ دِیْناً» «و من نیز گواهی می‌دهم نیست معبودی بحق بجز خدای یکتا و همانا محمد فرستاده خدا است و به پروردگاری خداوند و به دین اسلام و پیامبری محمد راضی شدم».

نتیجه این سنت این است که: گناهان آمرزیده می‌شود چنانکه در همان حدیث مذکور است.

3-  بعد از تمام شدن اذان و جواب دادن، بر پیامبر -صلى الله علیه وسلم- درود بفرست، و کامل‌ترین آن درود ابراهیمی است.

دلیل آن فرمایش پیامبر -صلى الله علیه وسلم-: «هر گاه صدای مؤذن را شنیدید پس مانند مؤذن بگوئید، سپس بر من درود بفرستید، زیرا هر کس که بر من یک درود بفرستند، خداوند بر او ده درود می‌فرستد». (رواه مسلم).

معنای درود خداوند بر بنده: خداوند او را در ملای اعلی (نزد فرشتگان) بخوبی یاد می‌کند.

درود ابراهیمی چنین است: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، کَمَا صَلَّیْتَ عَلَى إِبْرَاهِیْمَ وَعَلى آلِ إِبْرَاهِیْمَ، إِنَّکَ حَمِیْدٌ مَجِیْدٌ، اللَّهُمَّ بَارِکْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ، کَمَا بَارَکْتَ عَلَى إِبْرَاهِیْمَ وَعَلَى آلِ إِبْرَاهِیْمَ، إِنَّکَ حَمِیْدٌ مَجِیْدٌ». (رواه البخاری).

4-  بعد از درود چنین بگوید: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاَةِ القَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّداً الْوَسِیْلَةَ وَالْفَضِیْلَةَ، وَابْعَثْهُ مَقَاماً مَحْمُوْداً الَّذِیْ وَعَدْتَهُ». «الهی، ای صاحب این دعوت کامل و نمازی که بر پا می‌شود به محمد وسیله و فضلیت عطا بفرما، و آن مقام نیکوئی که به او وعده داده‌‌ای به او بده». (رواه البخاری).

فایده این دعا: کسی که این دعا را بخواند شفاعت پیامبر -صلى الله علیه وسلم- برایش روا می‌گردد.

5-  بعد از آن برای خودش دعا بکند، و از فضل و کرم خدا طلب نماید زیرا که دعایش استجاب می‌شود. بدلیل فرمایش رسول خدا -صلى الله علیه وسلم-: «همچنان که مؤذنها می‌گویند بگو، پس هر گاه تمام کردی از خدا سؤال کن که به تو داده می‌شود». (رواه أبو داود وحسنه الحافظ ابن حجر وصححه ابن حبان).

مجموع سنت هایی که فرد مسلمان هنگام شنیدن اذان انجام دهد (25) سنت می‌باشد.

منبع:

      نام کتاب: بیش از هزار سنت در شبانه روز

      مؤلف: خالد الحسینان

      مترجم: دکتر حسین تاجی گله‌داری

     تاریخ چاپ: شعبان 1426 ه‍. ق

      برابر با: مهرماه 1383 ه‍. ش